Οι εργαζόμενοι στο τουρισμό, αποκαλύπτουν οι ίδιοι ότι, πίσω από τη “βιτρίνα” των πολυτελών ξενοδοχείων, των ρεκόρ σε αφίξεις, κέρδη και επενδύσεις, κρύβονται οι συνθήκες γαλέρας και τα ρεκόρ του ρυθμού επιδείνωσης της κατάστασης που βιώνουν στο κλάδο.
Στην εργασιακή ζούγκλα που επικρατεί στο χώρο του τουρισμού, σ’ένα νησί που βρίσκεται στη κορυφή του παγκόσμιου τουριστικού προορισμού, οι εργαζόμενοι αντιδρούν με οργάνωση και διεκδίκηση. ” Η ανάγκη για ίδρυση σωματείου τώρα είναι επιτακτική” τονίζει σε ανακοίνωσή της , η Επιτροπή Αγώνα Εργαζόμενων Επισιτισμού – Τουρισμού – Ξενοδοχείων στη Σαντορίνη.
“Όπου ένας από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου διαθέτει και… μία «ζούγκλα»!
Μιλάμε για τη Σαντορίνη… Τη Σαντορίνη με τα πολυτελή ξενοδοχεία, τα ακριβά εστιατόρια, τη Σαντορίνη της κρουαζιέρας και όλων των παροχών που απολαμβάνουν τα δύο εκατομμύρια των τουριστών που την επισκέπτονται κάθε χρόνο. Αντίθετα με την πολυτέλεια της βιτρίνας… ή καλύτερα απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτήν την πολυτέλεια είναι η ύπαρξη μιας «ζούγκλας» την οποία δεν θα γνωρίσουν ποτέ οι επισκέπτες του νησιού. Μιλάμε για την «εργασιακή ζούγκλα» που αποδεικνύει περίτρανα ότι η υποτίμηση της εργατικής δύναμης όχι μόνο είναι προϋπόθεση για την «ανάπτυξή» τους, αλλά είναι παρούσα και εκεί που υπάρχει «ανάπτυξη»!
Η γενική εικόνα είναι η εξής: Διαρκής αφαίρεση δικαιωμάτων, ένταση της δουλειάς, ανεπανόρθωτες φθορές στην υγεία των εργαζομένων, ιδιαίτερα εκείνων που απασχολούνται στις πιο βαριές ειδικότητες (καμαριέρες, μάγειροι, σερβιτόροι κ.ά.). Εργασία για ψίχουλα χωρίς δικαιώματα. Τρέξιμο, απληρωσιά και στο βάθος ανεργία είναι η «ρουτίνα» χιλιάδων εργαζομένων.
Πιο συγκεκριμένα:
- Υπερεργασία – εντατικοποίηση της εργασίας (80 – 90 ώρες τη βδομάδα) για 12 και 14 ώρες τη μέρα, για 7 μέρες τη βδομάδα, χωρίς ούτε ένα ρεπό για ξεκούραση. Για 4,5 και 6 μήνες.
«Ξεκινούσα από το σπίτι στις 15.00, η δουλειά μου τέλειωνε στις 04.00 το πρωί και μέχρι τις 06.00 περίμενα το πρώτο λεωφορείο για να πάω σπίτι και να πέσω ξερή για ύπνο. Κάθε μέρα για 4 μήνες!».
«Το δωδεκάωρο, δεκατετράωρο είναι στάνταρ. Μια μέρα έκλεισα 20 ώρες πίσω από το τιμόνι. Οι ταχογράφοι είναι εκεί και γράφουν, κανείς όμως δεν τους ελέγχει. Κανείς δεν φοβάται κανέναν»
«Καθαρίζουμε καθημερινά 20 δωμάτια. Τρέχουμε να τα προλάβουμε και τις μέρες που έχει αναχωρήσεις, η δουλειά είναι ακόμα περισσότερη. Όσο και να προσπαθείς, σωστή καθαριότητα δεν γίνεται. Μας βγαίνει η ψυχή στην κυριολεξία»
«Για ρεπό ούτε λόγος βέβαια. Η εργοδοσία ισχυρίζεται ότι δεν βρίσκει προσωπικό να προσλάβει. Ψέματα! Γιατί να προσλάβουν κι άλλους όταν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους ξεζουμίζοντας τους ήδη εργαζόμενους; Έτσι δεν είναι; Λιγότεροι μισθοί, μεγαλύτερο κέρδος».
«Άμα κάνεις λόγο για ρεπό σε κοιτάνε σαν ούφο! “ Έχεις καταλάβει ότι βρίσκεσαι στη Σαντορίνη καλοκαιρινή σεζόν;;;”»
- Εργατικά ατυχήματα : Ο τρόπος εργασίας όπως περιγράφηκε παραπάνω σε συνδυασμό με την απουσία μέτρων ασφαλείας και ελέγχων είναι επόμενο να οδηγεί σε πλήθος εργατικών ατυχημάτων (που προς θεού δεν καταγράφονται). Τα εργατικά ατυχήματα, οι λιποθυμίες, τα κατάγματα, οι μυοσκελετικές βλάβες, τα καψίματα, οι τενοντίτιδες, οι κήλες, η υπερκόπωση είναι στην ημερήσια διάταξη. Γι’ αυτό, άλλωστε, είναι συνηθισμένο το φαινόμενο κατά τη διάρκεια της «νεκρής» περιόδου να προσπαθούν να αποκαταστήσουν τις βλάβες στην υγεία τους, για να μπορέσουν να εργαστούν την ερχόμενη περίοδο.
- Εργαζόμενοι αντιμέτωποι με την απληρωσιά: Σε πολλές περιπτώσεις οι εργοδότες με το κλείσιμο των επιχειρήσεων εξαφανίζονται ή προφασίζονται οικονομικές δυσχέρειες για να αφήσουν απλήρωτους τους εργαζόμενους. Οι τελευταίοι βρίσκονται σε κατάσταση ομηρίας και προκειμένου να πάρουν τα δεδουλευμένα τους εργάζονται και τον επόμενο χρόνο στην ίδια επιχείρηση. Η απληρωσιά ή οι καθυστερήσεις στην πληρωμή δημιουργεί μεγαλύτερες εξαρτήσεις από την εργοδότρια εταιρεία, που «κάνει παιχνίδι» με τους εργαζόμενους πατώντας στην ανάγκη τους. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι η απληρωσιά ενισχύει τη λογική που λέει ότι «καλός εργοδότης είναι αυτός που πληρώνει στην ώρα του». Αυτή η λογική μεταφράζεται σε παραπέρα μείωση της απαιτητικότητας των εργαζομένων και συμβιβασμό με το ιδεολόγημα του «καλού» και του «κακού» επιχειρηματία – αφεντικού.
«Δούλευα στην ίδια επιχείρηση για τρία χρόνια κι από κει που μου χρωστούσε 2.000 από τον πρώτο χρόνο, φτάσαμε στο τέλος να μου χρωστά πάνω από 5.000. Και η Επιθεώρηση Εργασίας στη Σύρο, με μία υπάλληλο για όλες τις Κυκλάδες!»
«Πολλή πίεση, λίγα χρήματα. Λεφτά δεν παίρνουμε κι αν πάρουμε θα είναι μισά. Πώς γίνεται αυτό, ενώ το ξενοδοχείο είναι φουλ;».
«Έχουμε κι ανάγκες. Κι αν τους λες ότι έχεις ανάγκη από λεφτά, η μόνιμη απάντηση είναι “σε λίγες μέρες, την άλλη βδομάδα” και τέτοια.»
«Όταν ζήτησα αυτά που μου χρωστούσε μου είπε πως δεν χρωστάει τίποτα και να πάω αν θέλω στην Επιθεώρηση… Ξέρουν ότι άκρη δεν βγαίνει και δεν φοβούνται τίποτα πια…»
«Τα ‘χουνε κάνει έτσι, ώστε και 200 και 300 ευρώ να παίρνεις, φτάνεις να λες ότι καλός εργοδότης είναι αυτός που τουλάχιστον πληρώνει στην ώρα του».
- Εργασιακές σχέσεις: Ιδιαίτερα μετά το 2009, οι ανατροπές στα Εργασιακά υπήρξαν ραγδαίες στον κλάδο του τουρισμού – επισιτισμού. Στα ξενοδοχεία συναντά σήμερα κανείς εργαζόμενους πολλών ταχυτήτων και διαφορετικών εργασιακών σχέσεων (μαθητεία, εργαζόμενοι με επιδοτούμενα προγράμματα, ανασφάλιστοι, με ελαστικές μορφές, ατομική ή επιχειρησιακή σύμβαση).
«Στο τέλος της προηγούμενης σεζόν το αφεντικό μας το ξεκαθάρισε, του χρόνου θα μας αντικαταστήσει με μαθητευόμενους πρακτικάριους των 300 ευρώ. Κοστίζουμε πολύ λέει. Έτσι κι έγινε… Δέκα εργαζόμενοι που για χρόνια δουλεύαμε στο ξενοδοχείο του μείναμε ξαφνικά άνεργοι. Αυτός κάνει τη δουλειά του. Το κέρδος του κοιτά. Εμείς τι κάνουμε; Θα οργανωθούμε ποτέ;;;»
«Όταν πήγαμε στο ΙΚΑ να πάρουμε τα ένσημά μας στο τέλος της σεζόν για να τα καταθέσουμε στον ΟΑΕΔ, καταλάβαμε ότι μας είχε ανασφάλιστους. Το αφεντικό εξαφανισμένο, η καταγγελία και ο καταλογισμός ήθελε χρόνο κι έτσι χάσαμε το επίδομα ανεργίας!»
- Ένσημα- Σύνταξη: Με τις αλλεπάλληλες ανατροπές στο Ασφαλιστικό, την κατάργηση των βαρέων και ανθυγιεινών, την αύξηση των ορίων ηλικίας και τις νέες προϋποθέσεις που νομοθετήθηκαν για τη συνταξιοδότηση, ένας εποχιακός ξενοδοχοϋπάλληλος από τη σημερινή γενιά είναι αδύνατο να πάρει πλήρη σύνταξη. Επομένως, θα λιώνει στη δουλειά για όσο αντέξει, για μια «προνοιακή» σύνταξη των 360 ευρώ.
«Κάποτε τουλάχιστον είχαμε τα ΒΑΕ. Τώρα είναι όλα μεικτά και για να πάρεις σύνταξη πρέπει να πας στα 67..για να πάρεις την εθνική και αν… Πώς θα αντέξουμε;»
- Διαμονή: «Δείτε στη Μύκονο, στη Ρόδο αλλά και στο Ιόνιο οι εποχιακά εργαζόμενοι μένουν σε στάβλους, όπως και αυτοί που κάνουν πρακτική άσκηση. Αν θα πάτε στη Μύκονο, τους έχουν σε κοντέινερ. Αλλά κι εδώ η κατάσταση δεν είναι καλύτερη… Για δείτε πως ζούμε δυο – δυο, τρεις – τρεις ακόμα και τέσσερις με κουκέτες σε υπόγεια χωρίς παράθυρα, σε διαμορφωμένα γκαράζ, με κοινή τουαλέτα κι έναν νιπτήρα σε κάθε δωμάτιο για να πλενόμαστε και να πλένουμε και τα πιάτα. Δωματιάκια 25 τ.μ. για 500 και 600 ευρώ το μήνα. Υπήρχαν συνάδελφοι πέρυσι που πέρασαν όλη τη σεζόν σε κάμπινγκ.».
Όλα αυτά συμβαίνουν «στον τουρισμό, ο οποίος δεν έχει γνωρίσει κρίση. Έχουμε καινούριο ρεκόρ από χρονιά σε χρονιά σε αφίξεις τουριστών, σε τζίρο και σε κέρδη. Καταρρίπτεται έτσι το κυβερνητικό παραμύθι περί «δίκαιης ανάπτυξης» και αναδεικνύεται ότι όσο κερδίζει το κεφάλαιο τόσο επιθετικότερο γίνεται. Η οικονομική τους ανάπτυξη στηρίζεται στην εξαθλίωση της εργατικής τάξης.
«Το θέμα είναι ότι φταίμε εμείς 100%!!! Δεν εναντιωνόμαστε και του χρόνου θα είναι ακόμα χειρότερα τα πράγματα. Εγώ τους το λέω: Μη σας ακούσω να μουρμουράτε! Είμαστε άξιοι της μοίρας μας!!!»
Ο μόνος τρόπος αντίδρασης των εργαζομένων είναι η οργάνωση και η διεκδίκηση! Η δημιουργία σωματείου ταξικά προσανατολισμένου που θα διεκδικεί εργασία με κλαδική ΣΣΕ, εργασία με ανθρώπινες συνθήκες, ωράρια και ρεπό…
Η ανάγκη για ίδρυση σωματείου τώρα είναι επιτακτική!!!”
Επιτροπή Αγώνα Εργαζόμενων
Επισιτισμού – Τουρισμού – Ξενοδοχείων