Η ονοματολογία για την ΠΓΔΜ είναι το δέντρο που κρύβει το δάσος

ΠΓΔΜ
ΠΓΔΜ
Από τη συνάντηση αντιπροσωπειών Ελλάδας και ΠΓΔΜ στην Αθήνα τον περασμένο Ιούνη

Εχοντας συμφωνία στα βασικά ζητήματα που διακυβεύονταν για την αστική τάξη την περίοδο αμέσως μετά τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες και τη διάλυση της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός δεν ήταν δύσκολο να ταυτιστούν και στο θέμα της ΠΓΔΜ, χαράσσοντας από την αρχή τη λεγόμενη «εθνική γραμμή», πάνω στον άξονα της ονοματολογίας, απορρίπτοντας οποιοδήποτε όνομα που να περιέχει τον όρο «Μακεδονία» η παράγωγό του.

Μόνο το ΚΚΕ διαφοροποιήθηκε από την πρώτη στιγμή, ανέδειξε τον πραγματικό χαρακτήρα και τους κινδύνους από τις ανατροπές που συντελούνταν στα Βαλκάνια με την ωμή επέμβαση ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και την επαναχάραξη των συνόρων. Προειδοποίησε για τις συνέπειες και κάλεσε το λαό να μην πέσει στην παγίδα του εθνικισμού, να αντιπαλέψει τα βρώμικα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην περιοχή, τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτά.

Το ΚΚΕ κατήγγειλε τη στάση όλων των άλλων κομμάτων που περιόριζαν το θέμα με τα Σκόπια αποκλειστικά στο όνομα, αποσιωπώντας συνειδητά τους κινδύνους που παραμόνευαν συνολικά για τους λαούς της Βαλκανικής. Κατήγγειλε την έξαρση του σοβινισμού στην Ελλάδα, με ευθύνη των αστικών κομμάτων και του Συνασπισμού, που μαζί με την Εκκλησία διοργάνωναν εθνικιστικά συλλαλητήρια, καταγγέλλοντας το ΚΚΕ ότι σ’ αυτά συμμετέχουν όλοι, «πλην Λακεδαιμονίων», όπως έλεγε τότε ο βουλευτής του Συνασπισμού, Λ. Κύρκος.

Ταυτόχρονα, το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που και στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων κράτησε την ίδια συνεπή στάση από το 1992 μέχρι σήμερα: Από τη στιγμή που διεξάγεται διαπραγμάτευση για «κοινώς αποδεκτή λύση», κάθε λύση στην οποία περιλαμβάνεται το όνομα «Μακεδονία» ή όποια παράγωγά του, θα πρέπει ρητά να ορίζεται μόνο ως γεωγραφικός προσδιορισμός. Επίσης, να μπει τέλος στην αλυτρωτική προπαγάνδα, να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση του απαραβίαστου των συνόρων, της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των δύο χωρών.

Οι συσκέψεις υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας

Η κοινή στάση όλων των άλλων κομμάτων διαμορφώθηκε μέσα από τις τρεις συσκέψεις που έγιναν το 1992 υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Καθοριστική ήταν η δεύτερη σύσκεψη (13/4/1992), από την οποία προέκυψε το «κοινό ανακοινωθέν» που συνυπέγραφαν όλα τα κόμματα, εκτός από το ΚΚΕ.

Σε αυτό αναφέρονταν μεταξύ άλλων: «Σχετικά με το θέμα των Σκοπίων, η πολιτική ηγεσία της χώρας, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συμφώνησε ότι η Ελλάδα θα αναγνωρίσει ανεξάρτητο κράτος των Σκοπίων, μόνο εάν τηρηθούν και οι τρεις όροι που έθεσε η ΕΟΚ, στις 16 Δεκεμβρίου ’91, με την αυτονόητη διευκρίνιση ότι στο όνομα του κράτους αυτού δε θα υπάρχει η λέξη “Μακεδονία”».

Οπως στην πρώτη σύσκεψη (18/2/1992), έτσι και στη δεύτερη, το ΚΚΕ ανέδειξε τη διαφωνία του με το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης και την «εθνική γραμμή» που διαμορφωνόταν με τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού.

Σε δηλώσεις της μετά την πρώτη σύσκεψη, η τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, σημείωνε: «Για μας η υπόθεση των Βαλκανίων, της ειρήνευσης, οπωσδήποτε περνάει μέσα από τη διατήρηση του “στάτους κβο” των διεθνών συνόρων, μέσα από την απόκρουση κάθε μορφής επέμβασης από δυνάμεις εκτός Βαλκανίων και οπωσδήποτε με την αντιμετώπιση του εθνικισμού και σοβινισμού που διατρέχει όλα τα Βαλκάνια και δυστυχώς και τη χώρα μας».

Αλλά και μετά τη δεύτερη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, επαναλάμβανε: «Είτε απαλειφθεί το όνομα, είτε δεν απαλειφθεί, είτε υπάρξει παραλλαγή του, τα προβλήματα για την Ελλάδα, αλλά και για τους λαούς των Βαλκανίων θα υπάρχουν, θα γίνονται όλο και πιο έντονα, εφόσον συνεχίζεται επέμβαση ξένων δυνάμεων στα Βαλκάνια, ηγετικών χωρών της ΕΟΚ και των ΗΠΑ. Εφόσον συνεχιστεί η πολιτική του “διαίρει και βασίλευε”. Εφόσον χρησιμοποιούνται υπαρκτές αλλά και ανύπαρκτες μειονότητες ως μέσο επεμβάσεων και υποκίνησης εμφυλίου πολέμου, μέσω του οποίου δίνεται η δυνατότητα για τις μεγάλες δυνάμεις να κατακερματίζουν τα Βαλκάνια. Αυτή είναι η βασική αφετηριακή διαφωνία, την οποία θέλαμε να την υπογραμμίσουμε για άλλη μια φορά και στη σημερινή σύσκεψη αλλά και δημόσια στον ελληνικό λαό».

Οι εξελίξεις μέχρι σήμερα

Η τρίτη σύσκεψη (14/6/1992) κατέληξε και αυτή σε «κοινό ανακοινωθέν» που υπέγραφαν πάλι η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΝ. Σύμφωνα με αυτό, «η σύσκεψη υπήρξε χρήσιμη (…) επιβεβαιώθηκε η επιθυμία των ηγετών των πολιτικών κομμάτων να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή σύμπτωση απόψεων». Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε αναφορά στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, ο Κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι σε αυτό ισχύει η πάγια θέση και δεν χρειάζεται να επαναληφθεί.

Στα μετέπειτα χρόνια, υπήρξαν πολλές αλλαγές. Συνοπτικά, η σταδιακή αναγνώριση των Σκοπίων από πολλά και ισχυρά κράτη με το συνταγματικό τους όνομα οδήγησε σε μετατοπίσεις τα κόμματα που έως τότε συντάσσονταν στην «εθνική γραμμή» της ονομασίας χωρίς τον όρο «Μακεδονία». Στα πιο σύγχρονα χρόνια, μετά από πολλές παλινωδίες, η επίσημη θέση του ελληνικού κράτους για την «εξεύρεση οριστικής λύσης» στο θέμα του ονόματος των Σκοπίων διαμορφώθηκε ως εξής: «Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από τη λέξη “Μακεδονία” που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή».

Είναι φανερό ότι στο τέλος, στο ζήτημα του ονόματος, επικράτησε η θέση που πρόβαλλε από την πρώτη στιγμή το ΚΚΕ. Αυτό που δεν άλλαξε σε ό,τι αφορά τη στάση όλων των άλλων κομμάτων, είναι η επιμονή τους στην ονοματολογία και η επί της ουσίας στήριξη στα «οράματα» της ελληνικής αστικής τάξης, μέσα από την ανάδειξή τους σε δραστήριο τμήμα υλοποίησης ευρύτερων ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων, που προμηνύουν νέους κινδύνους για το λαό μας και τους άλλους λαούς.