Με μέτρα που αναπαράγουν τα αδιέξοδα, με εξετάσεις – αξιολόγηση – δεξιότητες, απαρέγκλιτα στις κατευθύνσεις της μονοδιάστατης και αποσπασματικής αντί ολοκληρωμένης γνώσης, το υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής εξαγγέλλουν παρεμβάσεις για την καλλιέργεια «δημιουργικής σκέψης» στους μαθητές.
Το ΙΕΠ ανακοίνωσε τις σχετικές δράσεις με αφορμή τα αποτελέσματα της PISA 2022 του ΟΟΣΑ στο πεδίο «Δημιουργική Σκέψη» και τις χαμηλές επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών, που προβλημάτισαν. Οπως προκύπτει, στο «επίπεδο δημιουργικής σκέψης» των 15χρονων μαθητών η Ελλάδα κατατάσσεται 38η ανάμεσα στις 64 συμμετέχουσες χώρες, με επίδοση 27 μονάδες, έναντι 33 μονάδων του μέσου όρου του ΟΟΣΑ.
Ως δημιουργική σκέψη «ορίζεται στην έρευνα η ικανότητα ενός ατόμου να επινοεί, να αξιολογεί και να βελτιώνει ιδέες, οι οποίες μπορεί να καταλήγουν σε πρωτότυπες και αποτελεσματικές λύσεις, στην παραγωγή νέας γνώσης και σε γόνιμη έκφραση της φαντασίας». Πίσω από τις παραπάνω διατυπώσεις, με βάση την ατζέντα της ΕΕ, του ΟΟΣΑ κ.λπ. για την Παιδεία, μέσα από τα μέτρα που προωθεί το ελληνικό υπουργείο Παιδείας εντοπίζεται η ταύτιση της δημιουργικότητας και της φαντασίας, με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, πάντα σε άμεση σύνδεση με τις εξελίξεις στην οικονομία. Υπό αυτό το πρίσμα γίνεται και η κριτική του ΟΟΣΑ, των άλλων ιμπεριαλιστικών οργανισμών αλλά και των ηγεσιών του υπουργείου Παιδείας στην αποστήθιση και την «παπαγαλία».
Στις παραπάνω αρχές κινούνται και οι δράσεις που ανακοινώθηκαν από το ΙΕΠ με αφορμή τα αποτελέσματα της PISA – δείχνοντας και το πώς αξιοποιούνται τέτοιες αποτιμήσεις για την προώθηση συγκεκριμένης στρατηγικής στην Εκπαίδευση – και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας, με λογοτεχνικά βιβλία τα οποία θα διανεμηθούν δωρεάν σε κάθε μαθητή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, πρόγραμμα «Δράσεις Ενεργού Πολίτη», με επίκεντρο την ενασχόληση των μαθητών και μαθητριών με σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, ενίσχυση δράσεων στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με περαιτέρω προώθηση της θεματικής ενότητας «Δημιουργώ και Καινοτομώ». Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «η εν λόγω θεματική έχει ως στόχο ακριβώς την καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης και της πρωτοβουλίας μέσα από δράσεις STEM/Ρομποτικής, Επιχειρηματικότητας κ.λπ».
Στο ίδιο πλαίσιο επιταχύνονται μέτρα που βρίσκονται στην ατζέντα της εκπαιδευτικής πολιτικής και τα οποία όχι μόνο την κριτική σκέψη δεν προάγουν αλλά ούτε τα ενιαία μορφωτικά δικαιώματα, γι’ αυτό και αντιπαλεύονται συλλογικά. Μεταξύ αυτών, η «ανάπτυξη Τράπεζας Θεμάτων στη λογική των ερωτήσεων και της φιλοσοφίας της έρευνας PISA», πολλαπλό βιβλίο, «έμφαση στις διαδικασίες ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών αλλά και σε αυτές της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας, με κριτήρια που αφορούν την εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών», ενσωμάτωση σε όλες τις εξετάσεις ενός τουλάχιστον θέματος που να εξετάζει τη δημιουργική σκέψη, διαδραστικοί πίνακες που για λόγους κερδοφορίας προτεραιοποιούνται σε σχέση με άμεσες ανάγκες των σχολείων.
Τα παραπάνω αποτελούν υλοποίηση μέρους των κατευθύνσεων του ΟΟΣΑ, που ζητά περισσότερες δεξιότητες, σε βάρος μιας ολόπλευρης μόρφωσης που μπορεί να οδηγήσει σε μια περισσότερο συγκροτημένη σκέψη και αντίληψη για τον κόσμο. Για μία ακόμα φορά αναδεικνύονται οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα που εκφράζονται στο αστικό σχολείο, είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι 15χρονοι μαθητές που συμμετείχαν στις εξετάσεις της PISA έχουν φοιτήσει τα προηγούμενα χρόνια σε ένα σχολείο όπου κυριαρχούν οι δεξιότητες, και τα αποτελέσματα αυτού του δρόμου είναι που αποτιμήθηκαν.
(δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη 21/6/2024)
