Πηγή: Eurokinissi
1. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι λαμβάνουν χώρα περίπου 57.000 νέα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΑΕΕ) κάθε χρόνο (580 ΑΕΕ/ 100.000 άτομα του πληθυσμού). Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα αναμένεται αύξηση της επίπτωσης, των θανάτων και των ετών ζωής που χάνονται λόγω της αναπηρίας (Disability Adjusted Life Years -DALYs) από ΑΕΕ τα επόμενα χρόνια. Τα ΑΕΕ αποτελούν βασική αιτία αναπηρίας στον ελληνικό πληθυσμό. Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει καίρια βήματα στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση, ιδίως των ισχαιμικών ΑΕΕ με ειδικές θεραπείες όπως είναι η ενδοφλέβια θρομβόλυση ή/και η μηχανική θρομβεκτομή σε ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Για το λόγο αυτό η επιστημονική κοινότητα συγκλίνει στο γεγονός ότι όλοι οι ασθενείς με ΑΕΕ, ανεξαρτήτως τύπου, αιτιολογίας ή λήψης ειδικής θεραπείας και ιδίως όσοι παρουσιάζουν βαρύ νευρολογικό έλλειμμα, ωφελούνται από τη νοσηλεία τους σε εξειδικευμένη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (Μ.Α.Φ.) για ΑΕΕ κατά την οξεία φάση, ώστε να εξασφαλιστούν όλες οι απαραίτητες συνθήκες για βελτιωμένη έκβασή τους. Μάλιστα από τους επιστημονικούς φορείς αναφέρεται ως στόχος για τα επόμενα χρόνια η νοσηλεία τουλάχιστον του 90% των ασθενών με ΑΕΕ σε Μ.Α.Φ. ΑΕΕ.
2. Το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης της ΝΔ προβλέπει τη σύσταση μόνο 18 Μ.Α.Φ. ΑΕΕ, που ως επί το πλείστον γεωγραφικά καλύπτουν σχεδόν όλη την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, με πολλά νησιά της χώρας να μένουν ακάλυπτα. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία ο αριθμός των Μ.Α.Φ. ΑΕΕ που προτείνεται από το νομοσχέδιο είναι πολύ πίσω από τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού σύμφωνα με τις σύγχρονες δυνατότητες αντιμετώπισης των ΑΕΕ. Χρειάζεται σύσταση Μ.Α.Φ. ΑΕΕ σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, ώστε όλοι οι ασθενείς με ΑΕΕ να έχουν άμεση και ασφαλή πρόσβαση σε αυτές.
3. Στο νομοσχέδιο (άρθρο 4, παράγραφος 1) αναφέρεται ότι οι Μ.Α.Φ. ΑΕΕ θα στελεχωθούν με μετακινήσεις προσωπικού από άλλα τμήματα του εκάστοτε νοσοκομείου, από άλλες υγειονομικές δομές στις ΥΠΕ, με ανακατανομή κενών οργανικών θέσεων και με αποσπάσεις προσωπικού του Ε.Σ.Υ. Προβλέπεται δηλαδή δημιουργία νέου τμήματος στα νοσοκομεία και μάλιστα ενός με αυξημένες ανάγκες, χωρίς την απαραίτητη δημιουργία νέων οργανικών θέσεων με συμπλήρωση και επικαιροποίηση του οργανογράμματος του εκάστοτε νοσοκομείου. Αυτή η συνθήκη όχι απλά δε βοηθάει την απρόσκοπτη λειτουργία των Μ.Α.Φ. ΑΕΕ καθημερινά, όλο το 24ωρο, αλλά αντίθετα αποδυναμώνει άλλα τμήματα του νοσοκομείου και λοιπές υγειονομικές δομές, παρά τα γνωστά τεράστια κενά που υπάρχουν σήμερα σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Να σημειωθεί ότι απαραίτητες ειδικότητες για τις Μ.Α.Φ. ΑΕΕ, όπως είναι ιατροί φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης κ.ά, δεν υπάρχουν σε όλα τα προτεινόμενα νοσοκομεία και ούτε προβλέπεται από το παρόν νομοσχέδιο η πρόσληψή τους. Αναγκαία είναι η πρόσληψη όλου του απαραίτητου προσωπικού στα τμήματα που στελεχώνουν το νοσοκομείο και λειτουργούν συμπληρωματικά με τη Μ.Α.Φ. ΑΕΕ (π.χ. εργαστήρια, απεικονιστικό τμήμα, μονάδες αποκατάστασης). Δεδομένου ότι η ανάγκη φροντίδας και αντιμετώπισης των ασθενών με ΑΕΕ είναι συνεχής και διαχρονική, όλο το απαραίτητο προσωπικό πρέπει να είναι μόνιμο και να προσληφθεί με σύμβαση πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
4. Να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση όλου του προσωπικού ανά τακτά χρονικά διαστήματα για όλα τα νέα δεδομένα, που είναι απολύτως αναγκαία και χρειάζεται να διενεργείται δωρεάν, με αποκλειστική ευθύνη του κράτους.
5. Βασικό στοιχείο που δεν αναφέρεται στο παρόν νομοσχέδιο είναι η χρηματοδότηση της σύστασης και λειτουργίας των Μ.Α.Φ. ΑΕΕ. Είναι προφανές ότι πρέπει να αυξηθούν τα κονδύλια στον κρατικό προϋπολογισμό για τα δημόσια νοσοκομεία, που ήδη είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες, ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης και αποκλειστική χρηματοδότηση των Μ.Α.Φ. ΑΕΕ από το κράτος και η οικονομική εξασφάλιση της ανεμπόδιστης λειτουργίας τους.
6. Με βάση τις σύγχρονες επιστημονικές οδηγίες, τελικό κομμάτι στην αντιμετώπιση του ασθενούς με ΑΕΕ αποτελεί η διασύνδεση της Μ.Α.Φ. ΑΕΕ με κέντρα αποκατάστασης, ώστε οι ασθενείς να ενταχθούν σε εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και λειτουργικής επανένταξης στην καθημερινότητά τους. Σήμερα, υπάρχει μόνο ένα δημόσιο ίδρυμα αποκατάστασης στην Αθήνα και ελάχιστες υποστελεχωμένες κλινικές αποκατάστασης, που κυρίως λειτουργούν συμβουλευτικά σε λίγα νοσοκομεία στην Ελλάδα. Ο τομέας της αποκατάστασης έχει αφεθεί έρμαιο στον ιδιωτικό τομέα, καθώς αποτελεί τεράστιο κομμάτι εσόδων για το κεφάλαιο. Στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται και ούτε προβλέπεται η αύξηση των δημόσιων δομών αποκατάστασης που να καλύπτουν τις ανάγκες του πληθυσμού πανελλαδικά.
7. Τέλος, βασικός στόχος για την αντιμετώπιση των ΑΕΕ πρέπει πάντα να αποτελεί η μείωση των εγκεφαλικών αγγειακών συμβαμάτων και κατ’ επέκταση η πρωτογενής πρόληψη με τροποποίηση και αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν στην εκδήλωση ΑΕΕ. Ως προς το κομμάτι της αντιμετώπισης, της δευτερογενούς πρόληψης και της αποκατάστασης των ΑΕΕ, η σύσταση Μ.Α.Φ. ΑΕΕ αποτελεί αποδεδειγμένα καίριο στοιχείο στην ορθή και σύγχρονη αντιμετώπιση των ΑΕΕ, ιδίως στην οξεία φάση. Η αλυσίδα ενεργειών για τη άμεση και επιστημονικά ορθή αντιμετώπιση των ΑΕΕ περιλαμβάνει: ενημέρωση, οργάνωση προνοσοκομειακής παρέμβασης, οξεία αντιμετώπιση με κατάλληλη για κάθε ασθενή θεραπεία, νοσηλεία σε εξειδικευμένη Μ.Α.Φ. ΑΕΕ και ένταξη σε εξειδικευμένες δομές αποκατάστασης. Μόνο ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τα ΑΕΕ που θα οργανωθεί σε αυτή την κατεύθυνση και που θα περιλαμβάνει όλα τα στάδια από το επίπεδο της πρωτογενούς πρόληψης έως την αποκατάσταση μπορεί να αντιμετωπίσει σφαιρικά και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα ΑΕΕ ώστε να μειωθεί ο αριθμός τους, να αυξηθεί η επιβίωση και η λειτουργική αποκατάσταση των ασθενών και να μειωθούν οι επιπλοκές, η αναπηρία και ο θάνατος που σχετίζονται με αγγειακές εγκεφαλικές νόσους.
ΥΓ: Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και στο Σχέδιο της «Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τα ΑΕΕ» οι όποιες προτάσεις εντάσσονται στο στόχο για «μείωση του κόστους», για τη λεγόμενη «βιώσιμη ανάπτυξη», και τις «καλές πρακτικές», που αποτελούν κριτήρια των μέτρων για την υγεία που δε θα εμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και τους αντιλαϊκούς δημοσιονομικούς στόχους.
Στέλλα Αγγέλογλου, Νευρολόγος, μέλος του ΔΣ του σωματείου εργαζομένων του Γενικού Ογκολογικού Νοσοκομείου Κηφισιάς (ΓΟΝΚ)
